18.09.1908 - 12.08.1996
Wielki Astronom i patriota Ormiański. Studia astronomiczne w Leningradzie ukończył w roku 1928. Doktorat w Pułkowie w 1931 r. Od roku 1934 do 1946 profesor astrofizyki Uniwersytetu Leningradzkiego. W 1946 r. tworzy Obserwatorium Biurakańskie i zostaje profesorem astrofizyki w Państwowym Uniwersytecie w Erewaniu. Trochę później zostaje członkiem Akademii Nauk ZSRR i Armeńskiej Akademii Nauk, której jest Prezesem od 1947 do 1993 r. Powołuje do życia międzynarodowe czasopismo "Astrofizyka" i kieruje nim, podobnie jak i Obserwatorium Biurakańskim, do połowy lat 80. Jest "ojcem" radzieckiej astrofizyki teoretycznej. Jego prace badawcze dotyczą teorii transferu promienistego energii w gwiazdach i problemów pochodzenia i ewolucji gwiazd i galaktyk. Jest autorem pojęcia "asocjacje gwiazdowe". Pierwszy zauważył, że gwiazdy T Tauri są bardzo młode, a stowarzyszone z nimi asocjacje rozpadają się. Badał materię międzygwiazdową, radiogalaktyki i aktywne jądra galaktyk. Już w latach 50. przedstawił swą wizję wielkich wybuchów i wyrzutów wielkiej ilości materii z jąder galaktyk, a zatem konieczność istnienia w takich jądrach ciał o wielkich masach i nieznanej naturze (dziś wiemy, że są to czarne dziury). O Jego pracach naukowych mówiono, że były oryginalne i rewolucyjne oraz że wyróżniały się matematycznym pięknem i dokładnością. Był wiceprezydentem , a później (1961-1964) prezydentem Międzynarodowej Unii Astronomicznej i prezydentem (1970-1974) Międzynarodowej Rady Unii Naukowych (ICSU). Akademie nauk 25 krajów nadały Mu godność członka zagranicznego (PAN w 1974 r.), a wiele Uniwersytetów uczyniło Go swym doktorem honorowym (UMK w Toruniu w 1973 r.). Orderem Lenina odznaczany był 5-krotnie. Dwukrotnie nadawano Mu tytuł "bohatera Związku Radzieckiego". Środowiska astronomiczne na całym świecie darzyły Go wielkim szacunkiem i uznawały za autorytet naukowy i moralny. Jego imię nosi planetka nr 1905 (Ambartzumian).
Więcej: Post. Astr. 2/1997 s.35